De 6 sleutels voor authentiek leiderschap

artikel

De wereld waarin organisaties moeten opereren wordt steeds complexer en onvoorspelbaarder. Dit vraagt van leiders een andere manier van leidinggeven, waarin zij onzekerheid durven omarmen. In dit artikel lees je over de vaardigheden die daarvoor nodig zijn, op basis van het boek Authentiek Zelfvertrouwen van Jacqueline Brassey, Nick van Dam en Arjen van Witteloostuijn.

De wereld waarin organisaties moeten opereren verandert en wordt complexer. Het is niet de eerste keer in de geschiedenis dat we met grote veranderingen te maken hebben. Wat deze keer anders maakt is de snelheid en het volume. Doordat alles constant in beweging is, is het veel moeilijker om grip te krijgen en voorspellingen te doen.

Dit heeft ook zijn weerslag op bedrijfsprocessen. Leercycli zijn op alle niveaus in de organisatie verkort om bij te kunnen blijven. Ook de aard van het werk is veranderd door moderne technologieën. Dit vraagt van medewerkers voortdurende ontwikkeling van hun vaardigheden. 

 Lees meer over de impact van AI op organisaties en de opdracht van HR op dit thema in het whitepaper ‘De impact van AI op HR’.


Leidinggevenden weten niet alles
Om overeind te blijven in uitdagende tijden, is het belangrijk om emotioneel fit te zijn. Dit is het emotionele vermogen om met angsten om te gaan in een nieuwe wereld. Voor leidinggevenden betekent dit een andere manier van leidinggeven, want de meesten hebben geleerd om altijd geslaagd over te komen en te doen alsof het fantastisch gaat. Je moet als leider onzekerheid durven omarmen, erkennen dat je niet alles weet en teams zo inrichten dat ze in staat zijn te blijven leren.

Leiders op alle niveaus in de organisatie zijn van cruciaal belang om als organisatie effectief en adaptief te kunnen zijn. Lees er meer over het belang van lijnmanagers in het whitepaper over het boek Leading from the Middle van Koen Marichal, Jesse Segers en Daan Sorgeloos.


Leiderschap betekent ook kennen van eigen zwakten
Goede leiders zijn zich bewust van hun omgeving en van hun eigen capaciteiten, hun purpose (zingeving) en hun waarden. Tegelijkertijd erkennen en accepteren ze de onzekerheden in hun competenties. Ze stoppen deze onzekerheden niet weg. Als je weet dat je niet de juiste vaardigheden hebt voor een taak, dan doe je die taak niet, of je zoekt hulp. Dit noemen we authentiek zelfvertrouwen. Iemand met authentiek zelfvertrouwen heeft zowel kennis van zijn competenties als van zijn ontwikkelpunten.

Emotionele flexibiliteit
De sleutel tot het ontwikkelen van authentiek zelfvertrouwen is een set van vaardigheden, die we gezamenlijk emotionele flexibiliteit noemen. Emotionele flexibiliteit stelt leiders in staat om beter om te gaan met stress, fouten te accepteren en veerkracht te tonen in uitdagende situaties. Om als leider je volledig potentieel te realiseren, is het belangrijk om deze vaardigheden te ontwikkelen. Uit een veelvoud van psychologische onderzoeken blijkt dat dit de zes elementen van emotionele flexibiliteit zijn: zingeving en waarden, mindfulness, acceptatie, defusie, jezelf in context en toegewijd handelen.

Het ego van leiders kan hun eigen ontwikkeling en die van organisatie in de weg zitten. Hoe overwin je dat? In de podcast van HRMorgen in samenwerking met het Ontwikkelhuis werd dit besproken. Hierin waren Roos Vonk, professor Sociale Psychologie en Sonja Bakker, directeur/eigenaar van het Ontwikkelhuis te gast. 
>>Lees hier meer.

  1.  Zingeving en waarden
    De basis voor persoonlijke effectiviteit is dat je weet wat voor jou belangrijk is. Waarvoor kom je ’s ochtends je bed uit en hoe wil je zijn als persoon in alle rollen die je hebt in je leven? Inzicht in je purpose of zingeving en in je kernwaarden is fundamenteel voor authentiek zelfvertrouwen en helpt je te handelen op een manier die bij je past en waarbij je trouw blijft aan jezelf. Bewuste reflectie op je zingeving en waarden helpt je om op koers te blijven.

  2. Mindfulness
    Mindfulness is het vermogen om bij elke situatie met aandacht, nieuwsgierigheid, kalmte en mildheid aanwezig te zijn. Het is het creëren van mentale fitheid en scherpte om in het moment aanwezig te zijn en volledige aandacht te hebben. Mindfulness kun je trainen, door aandacht in het moment te hebben, maar ook voldoende slaap en lichaamsbeweging zijn van belang om gefocust in het moment te blijven. Het is voor een leider onmogelijk om de juiste beslissingen te nemen, zonder de juiste focus en helderheid van geest. Mindfulness helpt om gefocust en kalm te blijven, ook in lastige situaties. Als je wordt afgeleid door alles en iedereen is dat slecht voor je mentale en emotionele veerkracht.

  3. Acceptatie
    Wanneer je jezelf laat beperken door je angsten, kun je niet tot je volledige potentieel komen. Hier speelt acceptatie een belangrijke rol. Een eerste stap is bewustwording van je angsten en onzekerheden. Vervolgens treed je je angsten en onzekerheden tegemoet. De kern van acceptatie is de controle loslaten en accepteren wat is. Als je wilt groeien en meer zelfvertrouwen wilt krijgen, zul je uit je comfortzone moeten stappen voor de dingen die voor jou belangrijk zijn. Het is belangrijk om hierbij een mindset te ontwikkelen waarmee je uitdagingen durft aan te gaan: een growth-mindset.

  4. Defusie: observeer jezelf
    Defusie is een term die vooral bekend is in de context van het ontmantelen van een bom. Bij defusie in de context van emotionele flexibiliteit gaat het om het loskoppelen van je gedachten van jezelf als persoon. Je creëert afstand en wordt observeerder van jezelf. Je beseft dat je gedachten slechts gedachten zijn en niet de waarheid. Dit onderdeel van emotionele flexibiliteit draait om bewustwording van triggers in je omgeving die leiden tot angst. Hiermee leer je om je minder te laten raken door negatieve gedachten, zodat ze je niet afleiden of weghouden van wat belangrijk voor je is.

  5. Zelf als context: observeer je omgeving
    Bij zelf als context gaat het om het creëren van afstand tussen jezelf en je omgeving en je op te stellen als observeerder van die omgeving. Het vermogen om ontwikkelingen en uitdagingen van een afstandje te bekijken is een vaardigheid die van groot belang is voor elke leider. Af en toe moet je uit de actie stappen en tijd en ruimte nemen om te reflecteren. Wanneer je zaken in bredere context plaatst van je zingeving, waarden en van wat je probeert te bereiken, kun je nadenken over hoe belangrijk ze zijn. Als je leert om te reflecteren en afstand te nemen van een gebeurtenis, voorkom je ook dat je vanuit angst gaat handelen.

  6. Toegewijd handelen
    Net als bij elke andere stap die je vooruit wilt zetten, is het bij het ontwikkelen van authentiek zelfvertrouwen van belang om een duidelijk en uitvoerbaar plan van aanpak te maken. Toegewijd handelen betekent dat je je committeert om te werken aan die uitdagingen die belangrijk voor je zijn. Ook als dit lastig voor je is of als je hier onzeker over bent. Je doet het omdat je weet dat het belangrijk voor je is en omdat het je verder helpt als leider.

Deze zes elementen van emotionele flexibiliteit vormen samen een raamwerk, waarin drie gebieden samenkomen:

  • jouw visie op wat belangrijk voor je is
  • je gedachten en emoties leren beheersen
  • concrete actie ondernemen om daar te komen waar je wilt zijn

Dit raamwerk helpt leiders om effectief alle uitdagingen aan te gaan die de moderne werkwereld met zich meebrengt.

Voor leiders die met authentiek leiderschap meer impact willen maken voor hunzelf en hun omgeving biedt het Ontwikkelhuis maatwerkprogramma’s voor organisaties aan. We inventariseren de ontwikkelbehoefte van de organisatie en de leiders en bieden ze ontwikkelprogramma’s met het hoogst mogelijke rendement voor het individu en de organisatie.